پيشرفت در صنعت خودرو و لوازم يدكی باعث شده است تعمير و شناخت قطعات خودرو بيش از گذشته تخصصی‌تر باشد. شناخت قطعات داخلي خودرو، علائم خرابی و... براي يك تعميركار خودرو ضروری است اما براي افراد عادی هم مي‌تواند بسیار مفيد باشد. افراد با شناخت قطعات و علائم خرابي هر قطعه خیلی زود متوجه نقص فنی ماشین شده و در عيب يابی خودرو خود به تعميركاران كمک می‌نمايند و در هنگام خريد لوازم يدكی خودرو انتخاب‌های بهتری دارند. دراين مقاله قصد داريم سنسور دريچه گاز، انواع سنسور دريچه گاز، سنسور موقعیت دریچه گاز و ... بررسی نماييم.
سنسور دريچه گاز چيست؟
زماني كه اسم سنسور در يك كنار يک قطعه بيان می‌شود همگي درمی‌يابيم كه با یک قطعه هوشمند سر وكار داريم كه می‌تواند تغييرات را اندازه گيری نمايد، سنسور دريچه گاز نيز دقيقا يك حسگر است كه روي دريچه گاز تعبيه شده است. محل دقيق سنسور در خودروهای مختلف كمی باهم متفاوت است، به طور مثال در خودروی سمند EF7 سنسور در پشت دريچه اصلی گاز و نزديك استپر قرار دارد. اگر خودروی سمند يا پژو برقی داريد به دنبال ديدن حسگر دريچه گاز نباشيد زيرا دراين مدل خودروها سنسور گاز در داخل دريچه گاز تعبيه شده است.
وظیفه سنسور دریچه گاز
سنسور دریچه گاز که به آن سنسور موقعیت دریچه(Throttle Position Sensor) نیز گفته می‌شود یک وظیفه کنترلی دارد، یعنی میزان باز بودن دریچه گاز را کنترل کرده و به ECU ارسال میکند. هر بار که پای خود را روی پدال گاز فشار می‌دهید پولکی دریچه گاز به نسبت فشار وارده شده باز می‌شود و حسگر میزان باز شدن پولکی دریچه گاز را اندازه گیری کرده و به همان میزان تغییر میکند و این اندازه را به ECU ارسال میکند. میزان بازشدن پولکی و به تبع آن دریچه گاز در پاشش سوخت، اثرگذاری مستقیم دارد زیرا ECU واحد کنترل الکترونیکی است و مقدار پاشش سوخت را مشخص میکند.
انواع سنسور دریچه گاز
اگر بخواهیم دسته بندی سنسور دریچه گاز را بر اساس تغیر زاویه دریچه گاز مطرح نماییم به دو دسته مکانیکی و الکترونیکی(برقی) تقسیم می‌شوند.
سنسور دریچه گاز مکانیکی
در نوع مکانیکی دریچه توسط کابل و کاملا تحت تاثیر فشار پدال گاز تغییر زاویه داده و باز می‌شود. قیمت دریچه گاز مکانیکی به دلیل ساده بودن سیستم آن ارزان‌تر است اما امروزه در بیشتر خودروها از نوع برقی استفاده می‌شود.
سنسور دریچه گاز برقی
در این مدل تغییر زاویه دریچه گاز توسط سیستم مدیریت موتور و کاملا وابسته به استراتژي برنامه‌ريزي‌شده در واحد کنترل موتور (ECU)است. این نوع مدل دارای ارتباط مستقیم با پدال گاز نیست. اگر بخواهیم مقایسه ای بین حسگر دریچه گاز برقی و مکانیکی داشته باشیم در نوع برقی برتری‌هایی دیده می‌شود که به شرح زیر است:
- دریچه گاز برقی به دلیل کنترل دقیق‌تر هوای ورودی به موتور نسبت به مکانیکی بهتر است.
- دریچه گاز برقی باعث افزایش راندمان و کارایی موتور می‌شود.
- تکنولوژی به کاررفته در عملکرد و ساخت دریچه گاز برقی باعث کاهش مصرف سوخت می‌شود.
- در نوع برقی عدم ارتباط مستقیم با پدال گاز باعث شده است که جمع و جور باشد و فضای کمتری اشغال کند.
علائم خرابی سنسور دریچه گاز
اگر هریک از علائم زیر را در خودرو خود مشاهده می‌کنید به احتمال زیاد سنسور دریچه گاز خراب است و با تعویض سنسور به راحتی قابل حل است. علائم خراب بودن سنسور موقعیت دریچه گاز به شرح زیر است:
دور بالای موتور و گاز هرز
اگر خودروی شما در حالت خلاص قرار دارد و گاز می‌خورد به احتمال زیاد سنسور دریچه خراب است. گاز اضافه در حالت تعویض دنده و درجا بودن خودرو نیز یکی دیگر از علائم هشدار دهنده است.
Cut Off زودتر خودرو
کات آف (Cut Off) حالتی است که میزان گازخوردن خودروی شما محدود شده است و به خودرو بیش از حد معینی اجازه گاز خوردن داده نمی‌شود. اگر سنسور خراب باشد سیگنال کنترلی را به درستی به ECU صادر نمی‌کند و خودرو زودتر از زمان مقرر در حالت Cut Off قرار می‌گیرد و میزان پاشش سوخت و مصرف سوخت بهم می‌ریزد.
کپ کردن خودرو
کپ کردن در خودرو حالتی است که همه شرایط برای گاز خوردن خودرو فراهم است یعنی پدال گاز فشرده شده و دریچه گاز نیز باز می‌شود اما ماشین گاز نمی‌خورد. معمولا وجود ایراد الکتریکی یا تنظیم نبودن سنسور باعث صدور دستور اشتباه می‌شود و حالت کپ کردن رخ می‌دهد.
افزایش مصرف سوخت
اگر به میزان مصرف سوخت حساس شده اید و یقین پیدا کردید که مصرف سوخت افزایش یافته است سری هم به سنسور دریچه گاز بزنید به احتمال زیاد علت افزایش مصرف، خرابی سنسور است. افزایش قیمت سوخت اهمیت میزان مصرف آن را چندبرابر کرده است همواره مردم به دنبال خودروهایی هستند که سوخت کمتری مصرف کنند و همین موضوع انگیزه ای برای به کاربردن سنسور در دریچه گاز شده است. خرابی سنسورها نیز تاثیر مستقیم و به سزایی در میزان مصرف دارد و همچنین باعث ایجاد دود سیاه در اگزوز می‌شوند.
خاموش شدن خودرو در هنگام سرد بودن
اگر خودرو هنوز گرم نشده است و با فشار پدال گاز خودرو خاموش شد به احتمال زیاد سنسور دریچه گاز خراب است.
نحوه ی تشخیص خرابی سنسور دریچه گاز
همانطور که خواندید سنسور دریچه گاز علی رغم ظاهر و اندازه کوچکش نقش بسیار مهمی دارد. خوشبختانه راه ساده ای برای تشخیص دقیق خرابی سنسور دریچه گاز وجود دارد. دستگاه دیاگ وسیله ای است که تعمیرکاران از آن برای تشخیص خرابی سنسور استفاده می‌کنند. دیاگ اطلاعات را از کامپیوتر خودرو استخراج میکند و بعد از آنالیز کدهای خطا موجود در آن، میتوان به ایرادهای جزیی و کلی خودرو پی برد. اگر دیاگ نشان داد سنسور دریچه خراب است با خیال راحت به نتیجه دیاگ اطمینان کنید و نزد یک تعمیرکار خبره نسبت به تعویض آن اقدام نمایید.
عوامل موثر در خراب شدن سنسور دریچه گاز
آشنایی با عوامل خرابی سنسور باعث می‌شود که دقت بیشتری به خرج دهید و هزینه کمتری را متحمل شوید. اگر می‌خواهید سنسور دریچه گاز خودرو دیرتر خراب شود نکات زیر را رعایت نمایید:
- از برخورد آب با سنسور دریچه گاز جلوگیری کنید. دقت کنید هنگام کارواش ماشین، در انتهای کار تمامی حسگرها به وسیله دستگاه باد خشک شوند.
- از گاز دادن زیاد و بیش از اندازه خودداری کنید.
- محفظه دریچه گاز را به صورت دوره ای تمیز کنید و از جرم گرفتن آن جلوگیری کنید.
نکات مهم در خرید سنسور دریچه گاز
اگر با علائم خرابی سنسور دریچه گاز در خودرو برخورد کرده‌اید و قصد خرید حسگر دریچه گاز دارید معیارهای زیر به شما کمک می‌کنند که یک انتخاب درست داشته باشید.
قیمت: بهتر است صرفه جویی را به زمان دیگری موکول کنید زیرا این حسگر اثرگذاری مستقیمی در مصرف سوخت دارد پس سعی کنید بهترین سنسور دریچه گاز را بخرید. لزوما بالا بودن قیمت به معنای خوب بودن نیست و قطعا معیارهای دیگر را نیز در انتخاب خود بررسی کنید.
برند: سعی کنید انتخاب شما از میان برندهای شناخته شده و معتبر باشد. دقت کنید که برندی که خریداری می‌کنید قابلیت نصب روی خودروی شما را داشته باشد زیرا سنسورها بر اساس نوع کامپیوتر بر روی خودرو نصب می‌شوند. به طور مثال در خودرویی که ECU ساژم دارد حتما باید دریچه گاز ساژم استفاده شود.
گارانتی: بهتر است محصولاتی را خرید کنید که دارای گارانتی هستند شاید هیچ وقت از گارانتی محصول استفاده نکنید اما همین که شرکتی محصول خود را با گارانتی به بازار عرضه میکند نشان دهنده اعتماد به تولیداتشان است.
بسته بندی و لیبل: از خرید سنسورهایی که بسته بندی‌های خوبی ندارند پرهیز کنید. معمولا محصولات اصل با بسته بندی‌های دقیق و لیبل و هولوگرام به بازار عرضه می‌شوند.
قیمت سنسور دریچه گاز
قیمت سنسور دریچه گاز با توجه به خودرو و کشور سازنده آن کاملا متفاوت است. اما به طور کلی قیمت حسگر دریچه گاز برای خودروهای داخلی نسبت به خودروهای مونتاژ و وارداتی ارزان‌تر است. به طور کلی نمی‌توان گفت قیمت یک عامل برای سنجش کیفیت محصول است اما بی اثر نیست. پس سعی کنید با در نظر گرفتن معیارهای یک سنسور دریچه گاز با کیفیت، بهترین قیمت را نیز انتخاب کنید.
در این نوشتار سعی کردیم تمامی موضوعات پیرامون سنسور دریچه گاز را برایتان شرح دهیم. قطعا آشنایی با قطعات خودرو به شما کمک خواهد کرد در هنگام نیاز، بهترین و مناسب‌ترین قطعه را با آگاهی کامل خریداری نمایید. حال که به اهمیت سنسور دریچه گاز پی بردید به هنگام مشاهده یکی از علائم خرابی سنسور در اسرع وقت نسبت به خرید سنسور دریچه گاز اقدام نمایید و کار تعویض آن را به یک فرد متخصص بسپارید.
