هرچند که خودرو دارای باتری است اما برای حرکت علاوه بر سوخت نیاز به برق نیز دارد زیرا باتری توسط برق تولید شده در ماشین شارژ میشود. آیا تا به حال فکر کردهاید کدام قطعه وظیفه تولید برق را برعهده دارد؟ بله دینام قطعه ای است که در خودرو وظیفه تولید برق را دارد و اگر دینام خودرو خراب شود در مدت زمان کوتاهی باتری ماشین نیز رفیق نیمه راه میشود. در این مقاله قصد داریم شما را با دینام ماشین و جزئیات آن آشنا کنیم.
دینام چیست؟
وظیفه اصلی دینام ماشین تولید نیروی برق در زمان روشن بودن خودرو است. این قطعه در خودرو انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل میکند و جریان الکتریکی تولید شده را به باتری ماشین ارسال میکند، تا برق مورد نیاز ماشین در قسمتهای مختلف تامین شود. دینام در فرآیند کاری خود وظیفه شارژ باتری را برعهده دارد. حتما این سوال برایتان پیش آمده که با وجود برق دیگر باتری به چه کاری میآید؟
زمانی که خودرو خاموش است و هنوز استارت زده نشده برقی هم در خودرو تولید نمیشود. با روشن شدن ماشین این قطعه کارش را شروع میکند. اینجاست که باتری به کمک شما میآید و با برق ذخیره شده در خودش باعث میشود که بتوانید استارت بزنید. در اتومبیلهای جدید به جای دینام از آلترناتور استفاده میشود. پس آلترناتور چیست؟ باید بگوییم همان عملکرد آن را دارد و اصطلاحا به آن دینام آلترناتور نیز گفته میشود.
تفاوت دینام و آلترناتور
دینام و آلترناتور عملکردی کاملا مشابه دارند، با این تفاوت که آلترناتور سعی دارد نقطه ضعفهای آن را جبران کند. مهمترین برتری آلترناتور این است که در دورهای بسیار پایین درست زمانی که خودرو گاز نمیخورد مانند توقف پشت چراغ قرمز، ترافیک و... میتواند باتری را شارژ کند در صورتی که دینامهای قدیمی عملکرد ضعیفتری در دورهای پایین داشتند.
تقویت دینام خودرو
روشهای تقویت دینام خودرو به شرح ذیل است:
- تسمه دینام را به صورت دورهای بررسی کنید و در صورت نیاز تعویض کنید.
- از سالم بودن فیوزها و سیم کشی اتومبیل مطمئن باشید زیرا باعث نوسان برق و خرابی میشوند.
- باتری با ظرفیت بیشتر از 65 آمپر ساعت استفاده کنید.
- دور فن کولر را در پایینترین درجه قرار دهید.
- شل یا سفت بودن این قطعه را بررسی کنید.
- دینام را با آب نشویید.
- چراغها را در مواقع غیرضروری خاموش کنید.
- بعداز توقف های طولانی پدال گاز را فشاردهید تا دور موتور به 2000 دقیقه برسد.
روشهای افزایش ولتاژ خروجی دینام خودرو
روشهای زیر برای افزایش ولتاژ خروجی و تقویت دینام توصیه میشود:
- طول کابلهای متصل به آن را افزایش دهید.
- سرعت حرکت آمیچر باید بیشتر شود.
- شدت میدان قطبین را بالا ببرید.
- زاویه بین خطوط میدان و مسیر حرکت را بیشتر کنید.
علائم خرابی دینام خودرو
در صورتی که دینام خودرو دچار نقص یا خرابی شود ابتدا تجهیزات فرعی خودرو از کار میافتند. علائم خرابی بسیار روشن است و به راحتی میتوانید آنها تشخیص دهید. علائم خرابی به شرح زیر است:
1- روشن شدن چراغ دینام
چراغ دینام روی صفحه کیلومتر قرار دارد و شکل باتری و عبارت ALT یا GEN را که به معنای دینام هستند نمایش میدهد. هنگام روشن کردن ماشین این چراغ روشن میشود و به محض روشن شدن کامل خاموش میشود. اگر پس از روشن شدن کامل خودرو این چراغ روشن ماند به معنای مشکل در آن است.
2- کم نور شدن چراغهای جلو
اگر چراغهای جلو کم نور شده باشند میتوانند یکی از علائم خرابی دینام باشد البته به احتمال زیاد قبل از کم نور شدن چراغها گرم کن صندلی، بالابر برقی شیشه، رادیو ضبط و... از کار می افتند زیرا نسبت به چراغها از اهمیت کمتری برخوردار هستند.
3- خوابیدن باتری و افزایش ولتاژ دینام
اگر سوئیچ را می چرخانید و صدای تلق تلق به گوش میرسد و پس از چندبار تلاش برای روشن کردن دیگر آن صدا هم شنیده نمیشود، مشکل از باتری است. در این حالت احتمالا دینام خودرو به درستی کار نمیکند و باتری به جای اینکه به صورت یک مخزن شارژ عمل کند سعی دارد جریان بیشتری را از دینام خودرو بکشد تا عملکرد ضعیف آن را جبران کند.
4- تراز نبودن فولی دینام با تسمه یا فرسودگی بوشها و یاتاقانها
اگر صدای جیر جیر یا غرغر به گوش میرسد احتمالا ناشی از دینام و تراز نبودن فولی است.
5- اشکالات تسمه دینام اعم از شل بودن،سفت بودن،خوردگی و پوسیدگی تسمه دینام
وضعیت تسمه دینام را بررسی کنید در صورت پوسیدگی، خوردگی و... به زودی از کار خواهد افتاد.
روش های تست دینام خودرو
دینام خودرو را با دوروش تست بار و تست ولت متر میتوان تست کرد که هر کدام به شرح ذیل است:
تست بار
چراغهای بزرگ را روشن کنید، استارت بزنید همزمان به میزان روشنایی چراغها نیز توجه کنید اگر تفاوتی در نور آنها مشاهده نشد به احتمال زیاد دینام سالم است.
تست ولت متر
دراین روش به یک ولت متر مناسب با مدل ماشین نیاز دارید و از دستورالعمل شرکت سازنده پیروی کنید. در حالتی که ماشین خاموش است ولت متر عدد 12 را نشان میدهد چراغ ها را روشن کنید و استارت بزنید عدد ولت متر باید بین 14 تا 14.4 باشد. تمام وسایل برقی ماشین را خاموش کنید اگر عدد ولت متر 13 باشد دینام خودرو سالم است.
دینام ماشین از قطعات حیاتی اتومبیل شماست، پس با شناخت علائم خرابی آن همواره وضعیت دینام را زیر نظر داشته باشید. در صورتی که این قطعه خراب شود خودروی شما در مدت زمان کوتاهی از حرکت میایستد اما اگر متوجه علائم شوید قبل از اینکه در راه بمانید از خرابی آن مطلع شده و نسبت به تعویض آن اقدام میکنید.